Minęło ponad 40 lat od wypowiedzenia przez Osho tych słów, a nadal pozostajemy głusi na sygnały płynące z naszych ciał. Szkoda, bo za słowami Osho stoi od dawna także świat nauki, który potwierdza szereg korzyści płynących z umiejętności „rozmowy” z własnym ciałem. Może czas nauczyć się tego języka?
Czy wiem, co czuję?
„Kiedy zaczniesz rozumieć swoje ciało, dziewięćdziesiąt dziewięć procent twoich nieszczęść po prostu zniknie” (Osho, 1978).
Interocepcja – tak naukowo nazywa się zdolność organizmu do rozpoznawania swojego wewnętrznego fizjologicznego stanu, czyli odczytywania bodźców płynących z ciała. Naukowcy początkowo w tym pojęciu zawierali odczucia płynące z narządów wewnętrznych, w tym skóry. Obecnie zgłębiają to zjawisko w odniesieniu do struktur nerwowych, łącząc umiejętność odczytywania sygnałów płynących z ciała ze zdolnościami do rozpoznawania i regulowania emocji.
Wnioski płynące z badań nie zdziwiłyby Osho: osoby, które nie odczytują i nie rozpoznają symptomów fizycznych, mają większą skłonność do chorób i zaburzeń nastroju. Chodzi tu m. in. o takie symptomy jak odczucie głodu, przyspieszony rytm serca, zaciskanie mięśni, skurcz żołądka czy temperatura ciała. Okazało się też, że osoby cierpiące z powodu zaburzeń lękowych często nieprawidłowo interpretują te sygnały, a np. chorzy na depresję gorzej radzą sobie z oceną rytmu swojego serca.
Skąd się biorą zaburzenia interocepcji?
„Ciało trzeba kochać, trzeba być jego wielkim przyjacielem. To jest twój dom. Musisz oczyścić go ze wszystkich śmieci i musisz pamiętać, że jest w Twojej ciągłej służbie, dzień w dzień.” (Osho, 1978)
Dlaczego tracimy umiejętność słuchania i odczytywania sygnałów płynących z ciała? Organem odpowiedzialnym za interocepcję jest mózg, a dokładnie jego część, nazwana wyspą. Powody zaburzeń w tym obszarze wiążą się przede wszystkim z nadmiernym stresem. Do tego dochodzą różnice indywidualne oraz uwarunkowania, takie jak doświadczenia życiowe, wychowanie, traumy, otoczenie środowiskowe i kulturowe (np. nieakceptujące okazywania emocji). Na szczęście, jest to proces odwracalny, a metody pracy z zaburzeniami interocepcji przynoszą bardzo dobre efekty. Od czego można zatem zacząć?
Czytanie ciała – umiejętność, której można się nauczyć
„Nie możesz pokonać ciała, będąc do niego wrogo nastawionym. Możesz je zdobyć będąc przyjaznym, kochającym, okazującym szacunek, ufającym mu”. (Osho, 1979)
Na naukę rozumienia i słuchania swojego ciała nigdy nie jest za późno. Najlepsze efekty przynosi dwutorowy trening umiejętności, w którym aspekt fizyczny (ruch, terapia manualna, masaże) łączymy z nauką uważności, koncentrującą się na doznaniach płynących z ciała. Wsparciem może być psychoterapia, której elementem jest nauka łączenia emocji i objawów somatycznych. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów jest też prowadzona medytacja, która nie tylko kieruje uważność do środka naszego ciała, ale może też zmienić strukturę mózgu, obniżyć poziom cząsteczek prozapalnych w organizmie (także tych odpowiedzialnych za nowotwory) i zmniejszyć oznaki starzenia się. Medytacja przynosi jeszcze jedną ważną korzyść – pozwala na nowo zaufać ciału, pokochać je i uwierzyć, że nie jest ono naszym wrogiem, a sprzymierzeńcem.
Wdzięczność – klucz do wszystkiego?
„Ono robi wszystko dla Twojego przetrwania, dla Twojego życia – chociaż jesteś tak niewdzięczny, że nigdy nawet nie podziękowałeś swojemu ciału.” (Osho, 1978)
Neuronaukowcy odkryli, że jedną z najbardziej budujących i wspierających emocji jest wdzięczność. Osoby, które ją odczuwają ją na co dzień są zdrowsze, częściej ćwiczą, mają lepsze samopoczucie i lepiej śpią. Obiecujące, prawda? A teraz zastanów się, kiedy ostatnio poczuł_ś wdzięczność do swojego ciała? Czy kiedykolwiek podziękował_ś mu za to, że jest i pomaga Ci przejść przez życie? Jeśli nie, to spróbuj zrobić to teraz – zamknij oczy i po prostu poczuj wdzięczność.
Jeśli chcesz wejść w taką wdzięczność głębiej, aby zaprzyjaźnić się ze swoim ciałem na dobre, wejdź z nami w 7-dniowy proces OSHO Reminding Yourself of the Forgotten Language of Talking to Your BodyMind. To proces uzdrowienia relacji z ciałem i umysłem, w którym wybrzmiewa mądrość wszystkich naszych organów i tkanek, które tworzą ten niezwykły instrument.
Osho mówił: „Podążaj za ciałem. Nigdy nie próbuj go zdominować”. Pamiętaj o tym zawsze, kiedy będziesz znowu zmuszać je do wysiłku ponad jego siły i możliwości. Wdzięczność i wyrozumiałość – może to jest klucz do zdrowia?
Cytaty pochodzą z “Series of Talks with OSHO”
The Dhammapada: The Way of the Buddha Volume 2, 1979
The Wisdom of the Sands Volume 2, 1978